آسانسورها به عنوان یکی از مهمترین اختراعات در عرصه ساختمان‌سازی و معماری، نقش بسزایی در زندگی مدرن ایفا می‌کنند. با افزایش تراکم جمعیت و گسترش شهرنشینی و آپارتمان سازی، نیاز به جابجایی سریع و کارآمد افراد و بارها در ساختمان‌های چندین طبقه بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود. آسانسورها نه تنها باعث تسهیل حرکت بین طبقات مختلف می‌شوند، بلکه به بهبود دسترسی افراد دارای محدودیت‌های حرکتی، افزایش کارایی و بهره‌وری در فضاهای عمومی و خصوصی، و همچنین ارتقای کیفیت زندگی شهری کمک می‌کنند. این مقاله به بررسی اجزا، انواع، و فناوری‌های نوین در صنعت آسانسور پرداخته و اهمیت ایمنی و نگهداری منظم آنها را مورد بحث قرار می‌دهد.
آسانسور یا بالابر دستگاهی است که برای جابجایی افراد یا بارها بین طبقات مختلف یک ساختمان استفاده می‌شود. آسانسورها به ویژه در ساختمان‌های بلند و مرتفع، بیمارستان‌ها، مراکز خرید، هتل‌ها و سایر مکان‌هایی که نیاز به جابجایی سریع و راحت افراد دارند، بسیار کاربرد دارند.
اجزای تشکیل دهنده آسانسور ها
آسانسور از مجموعه‌ای از اجزا و سیستم‌های مختلف تشکیل شده‌اند که هر یک نقش مهمی در عملکرد صحیح و ایمن آنها دارند. در ادامه به اجزای اصلی تشکیل‌دهنده آن اشاره می‌کنیم:
۱. کابین (Cabin)
کابین، محفظه‌ای است که افراد یا بارها در آن قرار می‌گیرند. کابین معمولاً از دیواره‌ها، کف و سقف تشکیل شده و دارای تزئینات داخلی، دستگیره‌ها، و پنل کنترل برای کاربران است.کابین از مواد مختلفی ساخته می‌شود که هر یک دارای ویژگی‌های خاصی هستند تا نیازهای مختلف کاربران و شرایط محیطی را برآورده سازند. انتخاب جنس کابین بستگی به عوامل متعددی مانند نوع کاربرد، میزان استفاده، طراحی داخلی و الزامات ایمنی دارد. در ادامه به مواد متداولی که برای ساخت کابین آسانسور استفاده می‌شوند اشاره می‌کنیم:
کابین تمام استیل:
این نوع کابین در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم است و دوام بالایی دارد، ظاهر براق و زیبا.از این کابین ها معمولاً در ساختمان‌های تجاری، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مکان‌های پرتردد استفاده می‌شود.
کابین پانوراما
کابین پانوراما از شیشه لمینت ساخته می‌شود، که به دلیل ظاهر زیبا و شفافیت آن، بیشتر در پاساژ ها مراکز تجاری و هتل ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیشه لمینت به وسیله‌ی اتصال لایه‌های مختلف شیشه با فیلم پلی‌وینیل باترکیب با یکدیگر متصل می‌شود. این فرآیند باعث می‌شود که شیشه مقاومت بیشتری در برابر شکستن و حرارت داشته باشد.
استفاده از کابین پانوراما به دلیل ظاهر زیبا ، در محیط‌هایی که به دنبال ارائه‌ی یک تجربه‌ی بصری خاص و متفاوت هستند، بسیار مناسب است. مراکز تجاری، پاساژ ها، بزرگ فروشگاه ها، هتل‌ها و سایر مکان‌های عمومی که می‌خواهند محیطی مدرن و باز را به نمایش بگذارند، از کابین پانوراما استفاده می‌کنند تا باعث جذب بیشترین نور ممکن و احساس فضای بزرگتر شوند.
کابین MDF
کابین‌های ام دی اف برای طراحی و ساخت از ام دی اف‌های نسوز استفاده می‌شود، و اغلب در ساختمان‌های مسکونی با کمترین جمعیت ساکنین مورد استفاده قرار می‌گیرند. ام دی اف‌های نسوز به دلیل مقاومت خوب در برابر حرارت و آتش، انتخابی مناسب برای کابین آسانسور در این نوع ساختمان‌ها هستند.
یکی از ویژگی‌های بارز کابین‌های ام دی اف، قابلیت شستشو و تمیز کردن آسان آن‌هاست. این ویژگی باعث می‌شود که نگهداری و بهداشت بسیار ساده باشد و مالکان و کاربران بتوانند به راحتی کابین را تمیز نگه دارند. ام دی اف‌ها اغلب با پوشش‌هایی مانند لمینت یا روکش‌های خاص به دست می‌آیند که از لحاظ ظاهری جذابیت دارند و همچنین مقاومت بالایی دارند.
به طور کلی، کابین‌های ام دی اف به دلیل مزایایی مانند مقاومت در برابر حرارت، آتش و خراش، قابلیت شستشو و تمیز کردن آسان، و ظاهر جذاب، گزینه‌ی مناسبی برای استفاده در ساختمان‌های مسکونی کم جمعیت هستند.
۲. چاه آسانسور (Shaft)
چاه آسانسور (Shaft) در واقع فضای عمودی است که برای نصب و حرکت کابین به کار می‌رود.ویژگی‌های چاه آسانسور عبارتند از:
۱. ارتفاع و ابعاد: ابعاد چاه باید مناسب برای نصب کابین و قسمت‌های مکانیکی باشد و باید ارتفاع کافی برای تأمین حرکت کابین بین طبقات فراهم کند.
2. مواد ساخت: معمولاً از موادی مانند بتن مسلح یا فولاد برای ساخت چاه استفاده می‌شود، که به دلیل استحکام و دوام بالا مناسب برای استفاده در ساختمان‌های بلند و مرتفع هستند.
3. قسمت‌های تهویه و ایمنی: چاه باید دارای سیستم تهویه مناسب برای حفظ شرایط هوایی مناسب باشد و همچنین باید به طور کامل با استانداردهای ایمنی مرتبط با ساخت آسانسورها مطابقت داشته باشد.
به طور کلی، چاه آسانسور به عنوان یک فضای عمودی و اصلی برای حرکت و نصب آسانسور در ساختمان‌ها با اهمیت بسیاری روبرو است و باید به دقت طراحی و ساخته شود تا امکان عملکرد صحیح و ایمن را فراهم آورد.
۳. ریل (Guide Rails)
ریل‌ها حرکت کابین و وزنه تعادل را هدایت می‌کنند و از جنس فلز مقاوم ساخته شده‌اند. این ریل‌ها در دو طرف چاه آسانسور نصب می‌شوند.
ریل یکی از اجزای اصلی و حیاتی در سیستم عملکرد آسانسور است که برای حرکت کابین بین طبقات ساختمان استفاده می‌شود. این ریل‌ها از جنس موادی مانند فولاد یا آلومینیوم ساخته می‌شوند و نصب آنها باید با دقت و استاندارد انجام شود تا ایمنی و عملکرد صحیح آسانسور تضمین شود.
ریل ها معمولاً به صورت عمودی در چاه آسانسور نصب می‌شود و حرکت کابین را بین طبقات ممکن می‌سازد. این ریل‌ها دارای سطوح صاف و منظمی هستند که به کابین اجازه می‌دهند به طور دقیق حرکت کند و از لغزش جلوگیری می‌کنند. همچنین این ریل ها باید از نظر تعمیر و نگهداری آسان باشد و در شرایط عملیاتی بهینه قرار گیرد تا عمر مفید طولانی داشته باشد.
به طور کلی، ریل نقش بسیار مهمی در عملکرد و ایمنی آسانسور دارد و باید طبق استانداردهای معتبر و با استفاده از مواد با کیفیت ساخته شود تا از حوادث و مشکلات احتمالی جلوگیری کند و امکان حرکت ایمن کابین را فراهم آورد.
ریل ها به دو دسته تقسیم می شوند ،دسته اول ریل T9 جهت حمل کابین که توسط ابزاری به اسم لقمه یا کفشک به کابین متصل می گردد .و دسته دوم ریل T5 که جهت حمل وزنه های تعادل می باشد که توسط براکت به شاسی آسانسور متصل می گردد.
۴. موتور و سیستم محرکه (Motor and Drive System)
موتور و سیستم محرکه نیروی لازم برای جابجایی کابین را تأمین می‌کنند. دو نوع اصلی سیستم محرکه وجود دارد:
- سیستم کششی (Traction System): شامل موتور الکتریکی، سیم‌بکسل‌ها، و قرقره‌ها است. این سیستم برای ساختمان‌های بلند مناسب است.
- سیستم هیدرولیکی (Hydraulic System): شامل جک‌های هیدرولیکی و پمپ‌های روغن است و بیشتر در ساختمان‌های کوتاه‌تر استفاده می‌شود.
۵. سیم‌بکسل‌ها و قرقره‌ها (Ropes and Pulleys)
سیم‌بکسل‌ها و قرقره‌ها دو اجزای اساسی در سیستم آسانسور هستند که نقش بسیار مهمی در جابجایی کابین دارند. سیم‌بکسل‌ها از فولاد مقاوم ساخته شده‌اند این سیم بکس ها به دور قرقره ای که به موتور آسانسور وصل است پیچیده می شود و از سمت دیگر توسط ابزاری به اسم قلاب سربکسل به کابین و وزنه تعادل متصل میگردد . این سیم‌بکسل‌ها با انتقال نیروی موتور، حرکت عمودی کابین را فراهم می‌کنند.
قرقره‌ها به عنوان اتصالات مهم بین سیم‌بکسل و موتور، اطمینان می‌دهند که نیروی تولید شده توسط موتور به طور مطمئن به سیم‌بکسل‌ها منتقل می‌شود. این سیم‌بکسل‌ها باید از جنس فولاد مقاوم باشند تا تحمل وزن کابین و افراد را به درستی داشته باشند و در عین حال از لغزش و خوردگی جلوگیری کنند.
۶. درب آسانسور (Door)
درب طبقات (Landing Door): این درب ها در هر طبقه نصب می‌شوند و از ورود به چاه آسانسور جلوگیری می‌کنند. وظیفه اصلی این درب ها، ایمن‌سازی طبقات و جلوگیری از سقوط افراد به داخل چاه است. درب طبقات تنها زمانی که کابین آسانسور در آن طبقه توقف کرده باشد، باز می‌شوند.
درب کابین (Cabin Door): این درب ها بر روی کابین نصب می‌شوند و هنگام توقف کابین در طبقات باز و بسته می‌شوند. درب کابین به افراد اجازه ورود و خروج از کابین را می‌دهد و پس از بسته شدن، کابین می‌تواند به حرکت خود ادامه دهد. این درب ها معمولاً به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند و هماهنگ با درب طبقات باز و بسته می‌شوند.
۷. سیستم کنترل (Control System)
سیستم کنترل مغز متفکر آسانسور است که شامل مدارات الکترونیکی و برنامه‌های کامپیوتری است. این سیستم عملیات حرکت، توقف، باز و بسته شدن درب ها، و ایمنی را مدیریت می‌کند.
۸. وزنه تعادل (Counterweight)
وزنه تعادل در آسانسورهای کششی برای کاهش نیروی لازم جهت جابجایی کابین استفاده می‌شود. این وزنه معمولاً به اندازه نیمی از وزن کابین به علاوه نصف ظرفیت بار آسانسور است. وظیفه اصلی وزنه تعادل، کاهش مصرف انرژی و افزایش کارایی سیستم است. با داشتن وزنه تعادل، موتور آسانسور نیروی کمتری برای جابجایی کابین و بار نیاز دارد، زیرا وزنه تعادل بخشی از وزن کابین و بار را خنثی می‌کند. این تعادل باعث می‌شود که سیستم به‌طور پایدار و کارآمد عمل کند و همچنین عمر مفید قطعات مکانیکی و الکتریکی آن افزایش یابد.
۹. سیستم ایمنی (Safety System)
سیستم ایمنی شامل مجموعه‌ای از تدابیر و تجهیزات است که برای تضمین عملکرد صحیح و ایمن آسانسور طراحی شده‌اند. این سیستم شامل ترمزهای اضطراری است که در صورت بروز خرابی یا افت ناگهانی سرعت، کابین را متوقف می‌کنند. سنسورهای حرکت برای نظارت بر سرعت و جهت حرکت کابین به کار می‌روند و در صورت تشخیص هرگونه ناهنجاری، عملکرد آسانسور را متوقف می‌کنند.
سیستم‌های قطع برق اضطراری نیز برای حفظ ایمنی افراد در صورت قطع برق یا مشکلات فنی فعال می‌شوند، تا آسانسور به طور ایمن متوقف شده و افراد در نزدیکترین طبقه از کابین خارج شوند. علاوه بر این، سیستم‌های دیگری مانند سنسورهای اعلام هشدار درب، سیستم‌های هشدار صوتی و تصویری،اعلام حریق و چراغ‌های اضطراری نیز بخشی از سیستم ایمنی آسانسور هستند. این تجهیزات به صورت هماهنگ عمل می‌کنند تا ایمنی و راحتی افراد را در هر شرایطی تضمین کنند.
۱۰. تجهیزات ارتباطی و هشدار (Communication and Alarm Systems)
تجهیزات ارتباطی و هشدار شامل تلفن اضطراری، سیستم‌های اعلان صوتی و تصویری، و دکمه‌های اضطراری است که برای ارتباط افراد داخل کابین با مدیریت ساختمان و اعلام وضعیت‌های اضطراری استفاده می‌شوند.
تلفن اضطراری به افراد اجازه می‌دهد تا در مواقع بحرانی با مسئولین ساختمان یا تیم نجات تماس بگیرند. سیستم‌های اعلان صوتی و تصویری برای اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت آسانسور، طبقه‌ای که آسانسور در آن قرار دارد، و هرگونه وضعیت اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرند. دکمه‌های اضطراری نیز برای اعلام وضعیت‌های خطر و درخواست کمک فوری طراحی شده‌اند.
یکی از جدیدترین تکنولوژی های موجود ، پیاده سازی سیستم ارتباطی هوشمند و اینترنت اشیا در آسانسور ها است.
سیستم‌های هوشمند ارتباطی در آسانسورها با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته، به بهبود عملکرد، ایمنی و راحتی استفاده از آسانسور کمک می‌کنند. این سیستم‌ها شامل قابلیت‌های متنوعی از جمله کنترل از راه دور از طریق اینترنت اشیاء، شناسایی و گزارش خودکار مشکلات به تیم‌های تعمیراتی، تجزیه و تحلیل داده‌های عملکرد برای بهینه‌سازی مصرف انرژی و عملکرد، و پاسخ به نیازهای خاص کاربران مانند تنظیم دما و سرعت حرکت هستند. علاوه بر این، این سیستم‌ها می‌توانند با استفاده از دوربین‌ها و حسگرهای امنیتی، نظارت دقیق‌تری بر وضعیت آسانسور و ایمنی کاربران فراهم کنند. به طور کلی، سیستم‌های هوشمند ارتباطی در آسانسورها با افزایش کارایی و کاهش هزینه‌های نگهداری، تجربه‌ای بهتر و امن‌تر را برای کاربران فراهم می‌آورند.
این اجزا با همکاری هم به آسانسور اجازه می‌دهند که به صورت ایمن و کارآمد افراد و بارها را بین طبقات جابجا کند، ضمن اینکه در مواقع اضطراری به افراد امکان می‌دهند تا به سرعت و به طور مؤثر کمک بگیرند.
انواع آسانسور
آسانسورها به دلیل کاربردها و نیازهای مختلف، در انواع گوناگونی طراحی و ساخته می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع اصلی آسانسورها و ویژگی‌های هر یک می‌پردازیم:
۱. آسانسور کششی (Traction Elevators)
این نوع آسانسورها رایج‌ترین نوع در ساختمان‌های بلند هستند و از موتور الکتریکی و سیم‌بکسل‌ها برای جابجایی کابین استفاده می‌کنند.
- آسانسور کششی گیربکس‌دار (Geared Traction Elevators): دارای موتور با گیربکس هستند که برای سرعت‌های متوسط مناسب‌اند.
- آسانسور کششی بدون گیربکس (Gearless Traction Elevators): دارای موتور بدون گیربکس هستند که برای سرعت‌های بالا و ساختمان‌های بلند مناسب‌اند.
۲. آسانسور هیدرولیکی (Hydraulic Elevators)
این نوع آسانسورها با استفاده از فشار روغن و جک‌های هیدرولیکی کار می‌کنند و بیشتر در ساختمان‌های کوتاه‌تر و متوسط استفاده می‌شوند.
- آسانسورهای هیدرولیکی با چاهک (Holed Hydraulic Elevators): دارای جک هیدرولیکی که درون یک چاهک در زیر کف کابین قرار می‌گیرد.
- آسانسورهای هیدرولیکی بدون چاهک (Hole-less Hydraulic Elevators): جک‌های هیدرولیکی در دو طرف کابین نصب می‌شوند و نیازی به چاهک ندارند.
3. آسانسور پنوماتیکی (Pneumatic Elevators)
آسانسورهای پنوماتیکی با استفاده از فشار هوا برای جابجایی کابین کار می‌کنند. این نوع آسانسورها به دلیل طراحی ساده و کاربری آسان، به ویژه در ساختمان‌های مسکونی کوچک یا ویلایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ویژگی‌های ساختاری، مزایا و کاربردهای آن به شرح زیر است:
ویژگی‌های ساختاری آسانسور پنوماتیکی
- سیستم فشار هوا:
- آسانسورهای پنوماتیکی از یک سیلندر عمودی و یک کابین تشکیل شده‌اند که با استفاده از فشار هوا در داخل سیلندر حرکت می‌کنند. تغییر فشار هوا در بالای کابین باعث حرکت آسانسور به سمت بالا یا پایین می‌شود.
- طراحی ساده:
- طراحی آسانسورهای پنوماتیکی به مراتب ساده‌تر از آسانسورهای سنتی است. این آسانسورها نیازی به اتاق ماشین و چاه آسانسور ندارند و به همین دلیل نصب آنها بسیار آسان و سریع است.
- کابین شفاف:
- بسیاری از آسانسورهای پنوماتیکی دارای کابین شفاف هستند که امکان دید به بیرون را فراهم می‌کند و تجربه کاربری بهتری ایجاد می‌کند.
4. آسانسور مغناطیسی (Magnetic Elevators)
آسانسورهای مغناطیسی از فناوری مغناطیسی برای جابجایی کابین استفاده می‌کنند. یکی از معروف‌ترین نمونه‌ها، سیستم مگلو (Maglev) است که در قطارهای سریع‌السیر نیز استفاده می‌شود. هرچند که این فناوری هنوز به صورت گسترده در آسانسورها استفاده نمی‌شود، اما پتانسیل بالایی برای آینده دارد.
ویژگی‌های ساختاری آسانسور مغناطیسی
- فناوری مغناطیسی:
- آسانسورهای مغناطیسی از آهنرباهای دائمی و الکترومغناطیس‌ها برای ایجاد نیروی مغناطیسی استفاده می‌کنند. این نیرو باعث جابجایی کابین بدون نیاز به کابل‌ها و موتورهای سنتی می‌شود.
- عدم وجود اصطکاک:
- یکی از بزرگترین مزایای فناوری مغناطیسی، عدم وجود اصطکاک مکانیکی است که باعث افزایش کارایی و کاهش سایش قطعات می‌شود.
- طراحی بدون کابل:
- آسانسورهای مغناطیسی نیازی به کابل‌های بلند و پیچیده ندارند و این امر باعث کاهش خطرات و افزایش ایمنی می‌شود.
5. آسانسور باری (Freight Elevators)
آسانسورهای باری به منظور جابجایی بارهای سنگین و حجیم طراحی شده‌اند و معمولاً در انبارها، کارخانه‌ها و ساختمان‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع به دلیل ظرفیت حمل بار بالا و طراحی ویژه خود، نقش مهمی در بهره‌وری و کارایی محیط‌های صنعتی دارند. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها و مزایای آسانسورهای باری می‌پردازیم.
ویژگی‌های آسانسور باری
- ظرفیت حمل بار بالا:
- این ظرفیت می‌تواند از چند صد کیلوگرم تا چندین تن باشد که امکان جابجایی انواع بارهای سنگین و حجیم را فراهم می‌کند.
- طراحی مقاوم و مستحکم:
- این آسانسورها از مواد مقاوم و مستحکم مانند فولاد ساخته شده‌اند که توانایی تحمل وزن‌های بالا و شرایط سخت محیطی را دارند. طراحی مقاوم این آسانسورها باعث افزایش طول عمر و کاهش نیاز به تعمیرات می‌شود.
- درب‌های مخصوص:
- آسانسورهای باری معمولاً دارای درب‌های مقاوم و بزرگ هستند که امکان ورود و خروج بارهای بزرگ را فراهم می‌کنند. این درب‌ها می‌توانند به صورت دستی یا اتوماتیک باز و بسته شوند.
- کابین‌های وسیع:
- کابین آسانسورهای باری به طور کلی بزرگ وسیع است تا بتواند بارهای حجیم را به راحتی جابجا کند. این کابین‌ها می‌توانند به صورت بدون سقف یا با سقف طراحی شوند.
مراحل نصب آسانسور
نصب آسانسور یک فرآیند پیچیده و چند مرحله‌ای است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، تخصص فنی و رعایت استانداردهای ایمنی است. در ادامه به مراحل کلی نصب آسانسور اشاره می‌کنیم:
۱. طراحی
- بررسی نیازها: ارزیابی نیازهای ساختمان و تعیین نوع و ظرفیت مورد نظر.
- طراحی: طراحی سیستم آسانسور، شامل مشخصات فنی، ابعاد کابین، و مسیر چاه آسانسور.
۲. آماده‌سازی سایت
- ساخت چاه آسانسور: ایجاد فضای عمودی (چاه) در ساختمان که کابین و سایر تجهیزات در آن نصب خواهند شد.
- تأمین زیرساخت‌ها: نصب سیستم برقی، سیستم تهویه، و سایر زیرساخت‌های مورد نیاز.
۳. نصب ریل‌ها و قاب وزنه تعادل
- ریل‌ها : نصب ریل‌های فلزی که کابین و وزنه تعادل را در چاه هدایت می‌کنند.
- قاب وزنه تعادل: نصب قاب و وزنه‌های تعادل در چاه آسانسور.
۴. نصب موتور و سیستم محرکه
- موتور و درایو: نصب موتور الکتریکی و سیستم درایو در بالای چاه (برای آسانسور کششی) یا در پایین چاه (برای آسانسور هیدرولیکی).
- سیم‌بکسل‌ها: اتصال سیم‌بکسل‌ها به کابین و وزنه تعادل و قرار دادن آنها بر روی قرقره‌ها.
۵. نصب کابین و درب ها
- کابین: نصب کابین آسانسور در چاه و اتصال آن به سیم‌بکسل‌ها.
- درب های طبقات و کابین: نصب درب های خودکار در هر طبقه و درب کابین که به صورت هماهنگ باز و بسته می‌شوند.
۶. نصب سیستم کنترل و الکترونیک
- پنل کنترل: نصب سیستم‌های کنترل الکترونیکی در کابین و طبقات.
- سیستم‌های ایمنی: نصب ترمزهای اضطراری، سنسورهای حرکت، و سایر تجهیزات ایمنی.
۷. تست و تنظیمات نهایی
- تست عملکرد: انجام تست‌های عملکردی برای اطمینان از حرکت صحیح و ایمن آسانسور.
- تنظیمات نهایی: انجام تنظیمات نهایی بر روی سرعت، توقف‌ها، و سیستم‌های کنترلی.
نصب آسانسور نیازمند هماهنگی بین تیم‌های مختلف مهندسی، ساختمانی و فنی است و باید مطابق با استانداردها و مقررات ملی و بین‌المللی انجام شود.
آسانسور از دیدگاه نظام مهندسی
نظام مهندسی ساختمان ایران با توجه به اهمیت بالای آسانسورها در ایمنی و راحتی ساختمان‌ها، دیدگاه‌های مشخصی در این زمینه دارد. این دیدگاه‌ها شامل ضوابط، مقررات و استانداردهایی است که باید در طراحی، نصب، بهره‌برداری و نگهداری آسانسورها رعایت شوند. در ادامه، دیدگاه کلی نظام مهندسی ساختمان ایران در مورد آسانسورها را مرور می‌کنیم:
1. استانداردها و ضوابط طراحی
نظام مهندسی ساختمان ایران تاکید ویژه‌ای بر رعایت استانداردها و ضوابط طراحی آسانسورها دارد. این استانداردها بر اساس مقررات ملی ساختمان (مبحث 15) تعیین شده و شامل موارد زیر است:
- تعیین تعداد، ظرفیت و نوع بر اساس نیازهای ساختمان.
- رعایت ضوابط و استانداردهای لازم برای معلولین جسمی و حرکتی.
- الزام به تعبیه آسانسور در ساختمان‌های با طول مسیر قائم حرکت بیش از 7 متر از کف ورودی اصلی.
- پیش‌بینی حداقل دو دستگاه آسانسور در ساختمان‌های 8 طبقه یا با طول مسیر حرکت 28 متر و بیشتر.
- الزام به تعبیه آسانسور مناسب حمل بیمار (برانکاردبر) در ساختمان‌های با طول مسیر حرکت بیش از 21 متر.
2. ایمنی و کیفیت
ایمنی و کیفیت یکی از مهمترین مباحث مورد تاکید نظام مهندسی ساختمان ایران است. این شامل:
- اطمینان از استفاده از تجهیزات و قطعات با کیفیت بالا.
- اجرای صحیح و دقیق نصب توسط تیم‌های مجرب و دارای صلاحیت.
- انجام تست‌ها و بازرسی‌های دوره‌ای برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمنی آسانسورها.
3. نگهداری و سرویس
نظام مهندسی ساختمان ایران به نگهداری و سرویس منظم آسانسورها اهمیت ویژه‌ای می‌دهد:
- تعیین دوره‌های زمانی مشخص برای سرویس و نگهداری.
- الزام به داشتن قرارداد نگهداری و سرویس با شرکت‌های معتبر و دارای مجوز.
- اجرای بازرسی‌های دوره‌ای توسط مهندسین ناظر برای اطمینان از رعایت استانداردها و ایمنی.