تابلو برق‌ها به عنوان قسمت حیاتی و اساسی از سیستم‌های الکتریکی در هر نوع صنعت، ساختمان، یا تاسیساتی، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. این تجهیزات، مرکز کنترل و توزیع انرژی الکتریکی در محیط‌های مختلف هستند و وظیفه توزیع جریان الکتریکی به تجهیزات مختلف را بر عهده دارند.
مهمترین ویژگی تابلوهای برق این است که به صورت یک مجموعه متمرکز از قطعات الکتریکی و الکترونیکی طراحی شده‌اند که امکان کنترل، مانیتورینگ و مدیریت جریان الکتریکی را فراهم می‌کنند. این تجهیزات معمولاً شامل سوئیچ‌ها، فیوزها، رله‌ها، کنتاکتورها، ترانسفورماتورها، شینه‌ها، سنسورها و تجهیزات دیگر هستند که بسته به نیازهای خاص هر کاربرد، متفاوت خواهد بود.
تابلو برق‌ها علاوه بر انجام وظایف کنترلی و توزیعی، نقش مهمی در ایمنی سیستم‌های الکتریکی ایفا می‌کنند. طراحی صحیح و استفاده از تجهیزات معتبر در تابلو برق‌ها، از بروز خطراتی نظیر اتصال کوتاه، اضافه بار و خطرات ایمنی مربوط به جریان الکتریکی جلوگیری می‌کند.
با توجه به اهمیت وسیعی که تابلو برق‌ها در صنعت، ساختمان‌ها و تاسیسات دارند، شناخت کامل از اجزای آنها و نحوه عملکرد آنها برای مهندسان برق، فنی‌ها و کارشناسان مهندسی برق بسیار حائز اهمیت است.
انواع تابلو برق از نظر سطح ولتاژ
کارشناسان و تکنسین های واحد الکترونیک، تابلوهای برق را بر اساس سطح ولتاژ به سه دسته کلی طبقه بندی می کنند:
تابلو برق ولتاژ پایین یا فشار ضعیف
تابلو برق با حداکثر ولتاژ 1 کیلو ولت به تابلو فشار ضعیف یا تابلو فشار ضعیف معروف است. به طور کلی تابلوهای فشار ضعیف برای محافظت از سیستم ها و مدارهای فشار ضعیف استفاده می شوند. در ساخت این تابلوها از قطعات و تجهیزات مختلفی مانند کلیدهای فشار ضعیف، قطع کننده ارت، قطع کننده بار و کلید استفاده می شود.
تابلوهای برق فشار ضعیف اغلب در ساخت و تولید تابلوهای کنترل موتور استفاده می شوند.
تابلوهای فشار ضعیف اغلب برای ساخت و تولید تابلوهای توزیع صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا از این تابلوها برای توزیع جریان الکتریکی در یک واحد صنعتی استفاده می شود.
یکی از مهمترین کاربردهای تابلوهای بانک خازنی اصلاح ضریب توان کارگاهها است که معمولا در ساخت تابلوهای بانک خازنی از تابلوهای فشار ضعیف استفاده می شود.
برای توزیع جریان برق در واحد مسکونی از تابلوهای توزیع خانگی و برای ساخت این تابلوها معمولا از تابلوهای برق فشار ضعیف استفاده می شود.
در ساخت تابلوهای کنترل صنعتی یا تابلوهای PLC از تابلو برق فشار ضعیف استفاده می شود که معمولا از این تابلوهای هوشمند برای کنترل اتوماتیک فرآیندهای صنعتی استفاده می شود.
تابلو برق ولتاژ متوسط یا فشار متوسط
این تابلوها دارای ولتاژ 3 تا 36 کیلوولت بوده و با علامت اختصاری MV شناخته می شوند. از مهمترین کاربردهای این تابلو می توان به کنترل جریان الکتریکی مدار در شرایط خطا اشاره کرد. این تابلو در صورت مشاهده هرگونه خطایی به سرعت جریان الکتریکی را در مدار قطع می کند تا با کنترل جریان از بروز مشکلات و آسیب های مختلف به سیستم ها جلوگیری کند.
همچنین از تابلو فشار متوسط می توان در موارد مختلفی مانند قطع و وصل جریان معمولی، قطع جریان اتصال کوتاه، کلید زدن جریان های خازن و کلیدزنی جریان های آنالوگ استفاده کرد.
تابلو برق فشار قوی یا فشار قوی
برای محافظت از سیستم هایی که با ولتاژهای بالاتر از 36 کیلو ولت کار می کنند، از تابلوهای برق فشار قوی استفاده می شود. زیرا در تابلوهای فشار قوی ساختمان از کلیدهای فشار قوی استفاده شده است تا این تابلوها با کنترل شدت جریان تولید شده توسط عملیات کلیدزنی در مدارهای الکتریکی از سیستم و تجهیزات کاربران محافظت کنند.
در واقع با توجه به اینکه سطح ولتاژ مدارها بر شدت جریان های تولید شده توسط عملیات سوئیچینگ موثر است، بنابراین برای اطمینان از ایمنی لازم است سیستمی برای کنترل جریان الکتریکی در مدارهای فشار قوی نصب شود. شرایط برای تجهیزات و کاربران با عملکرد خاص و منحصر به فرد. برای این منظور از تابلوهای فشار قوی یا تابلوهای برق فشار قوی برای کنترل جریان سیستم های فشار قوی استفاده می شود.
اجزای تشکیل دهنده تابلو برق
چراغ های هشدار و سیگنال:
چراغ‌های هشدار و سیگنال در تابلو برق برای اطلاع رسانی و نمایش وضعیت‌های مختلف در سیستم‌های برق و تاسیسات استفاده می‌شوند. این چراغ‌ها به صورت معمول از دیودهای روشنایی (LED) استفاده می‌کنند و می‌توانند در رنگ‌ها و انواع مختلفی طراحی شوند تا پیام‌های مختلف را برای کاربران یا اپراتورها منتقل کنند.
سوئیچ جداکننده :
کلید جدا کننده یا ایزولاتور در تابلو برق به عنوان یک قطعه مهم برای ایجاد ایمنی و امنیت الکتریکی در سیستم‌های برق صنعتی و تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تعمیرات، نگهداری یا سرویس‌های مرتبط با بخش‌های خاص مدارها بسیار مفید است.
کنترل کننده منطقی قابل برنامه ریزی:
PLC مخفف عبارت “Programmable Logic Controller” است که به معنای کنترل‌گر منطقی برنامه‌پذیر است. PLC یک دستگاه الکترونیکی است که برای کنترل و اتوماسیون فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها معمولاً به صورت کامپیوترهای صنعتی عمل می‌کنند که قادرند ورودی‌های دیجیتال و آنالوگ را از سنسورها و دستگاه‌های مختلف دریافت کنند، اطلاعات را با استفاده از برنامه‌نویسی منطقی پردازش کرده و خروجی‌های مناسب را به تجهیزات و دستگاه‌های صنعتی ارسال کنند تا فرآیند تولید یا عملیات مرتبط به صورت اتوماتیک و مطابق با شرایط مورد نظر انجام شود
کنتاکتور:
کنتاکتور یک نوع دستگاه الکتریکی است که برای کنترل و تغذیه دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی در سیستم‌های صنعتی و تاسیسات استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها عمدتا برای کاربردهایی که نیاز به کنترل یا تغییر وضعیت بارهای الکتریکی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کنتاکتورها معمولاً شامل یک قطعه مغناطیسی و یک مجموعه کنتاکت‌های الکتریکی هستند. زمانی که قدرت به مغناطیس داده می‌شود، میدان مغناطیسی ایجاد می‌شود که باعث جذب قسمت متحرک کنتاکتور می‌شود و کنتاکت‌های الکتریکی بسته می‌شوند، که این اتصال الکتریکی امکان عبور جریان برق را برای بارهای متصل شده به کنتاکتور فراهم می‌کند.
ترانسفورماتور(ترانس):
ترانسفورماتور یک دستگاه الکتریکی است که برای تبدیل و انتقال انرژی الکتریکی بین دو یا چند مدار استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها از اصول القای الکترومغناطیسی استفاده می‌کنند تا ولتاژ و جریان را از یک سیم‌پیچ به سیم‌پیچ دیگر تبدیل کنند.
ترانسفورماتورها در تابلوهای برق به عنوان یکی از عناصر اساسی استفاده می‌شوند و کاربردهای متعددی دارند. برخی از کاربردهای ترانسفورماتور در تابلوهای برق عبارتند از:تغذیه از ولتاژ بالا، ایزوله کردن مدارها ،تأمین ولتاژ برای تجهیزات الکترونیکی ،تغذیه تجهیزات کنترلی
مقره Insulator :
مقره‌ها در تابلوهای برق نقش حیاتی دارند و وظایف مهمی را بر عهده دارند. یکی از مهمترین وظایف آنها ایزوله کردن هادی از بدنه است، که این امر باعث جلوگیری از خطرات شوک الکتریکی می‌شود. مقره‌ها انواع مختلفی دارند که دو نوع اصلی آنها مقره نول و مقره اتکایی است.
شینه Busbar:
شینه (Busbar) برای انتقال جریان الکتریکی درون تابلوهای برق و سیستم‌های قدرت استفاده می‌شود. این اجزا معمولاً از موادی مانند مس یا آلومینیوم ساخته شده‌اند و به عنوان نقطه مرکزی توزیع جریان الکتریکی در سیستم الکتریکی عمل می‌کنند.
شینه‌ها اغلب به صورت پهن و صاف طراحی می‌شوند تا بتوانند مقدار بیشتری از جریان الکتریکی را انتقال دهند. آنها ممکن است در سیستم‌های الکتریکی مختلف به عنوان اتصال اصلی بین تجهیزات مورد استفاده قرار گیرند، مانند اتصال بین منبع تغذیه و تجهیزات مختلف در یک تابلو برق، یا به عنوان نقطه مرکزی در سیستم‌های توزیع قدرت.
مدار کنترل:
مدار کنترل تابلو برق مجموعه‌ای از قطعات الکتریکی و الکترونیکی است که برای کنترل و مدیریت عملکرد تجهیزات الکتریکی در یک تابلو برق استفاده می‌شود. این مدارها عموماً شامل قطعاتی مانند رله‌ها، کنتاکتورها، سوئیچ‌ها، تایمرها، PLCها (کنترلگرهای منطقی برنامه‌پذیر)، سنسورها و نمایشگرها هستند.
هدف اصلی از ایجاد یک مدار کنترل تابلو برق، کنترل و مدیریت تجهیزات الکتریکی است. این مدارها به کمک سیگنال‌های ورودی از سنسورها یا کنترلگرها، سیگنال‌های کنترلی را ایجاد می‌کنند که به تجهیزات مختلف ارسال می‌شود تا فرآیندهای مختلفی را اجرا کنند، مانند روشن و خاموش کردن تجهیزات، کنترل سرعت یا جهت حرکت موتورها، تنظیم دما یا فشار و غیره.
مدار قدرت:
مدار قدرت تابلو برق، مجموعه‌ای از قطعات الکتریکی و الکترونیکی است که برای توزیع، کنترل و مدیریت انرژی الکتریکی در یک تابلو برق استفاده می‌شود. این مدارها عموماً شامل قطعاتی مانند ترانسفورماتورها، سوئیچ‌ها، فیوزها، مدارهای حفاظتی، مقره‌ها، شینه‌ها، کنتاکتورها، رله‌ها و سایر قطعات مورد نیاز برای توزیع و کنترل جریان الکتریکی می‌باشد.
هدف اصلی از ایجاد یک مدار قدرت تابلو برق، توزیع ایمن و موثر انرژی الکتریکی به تجهیزات مختلف و کنترل آنها است. این مدارها باید بتوانند جریان الکتریکی را به سرعت و با دقت از یک نقطه به دیگری منتقل کنند و در مقابل خطراتی نظیر اضافه بار، اتصال کوتاه، سقوط ولتاژ و اتصالات نامطمئن محافظت کنند.
فیوز:
یکی از اجزای تشکیل دهنده تابلو برق صنعتی، فیوز است. فیوز یک قطعه الکتریکی است که در مدارهای برقی استفاده می‌شود تا تجهیزات و دستگاه‌ها را از خطرات ناشی از جریان بیش از حد محافظت کند. عمدتاً وظیفه اصلی فیوز، جلوگیری از خرابی یا آسیب به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در صورت افزایش ناگهانی جریان در مدار است.
فیوزها معمولاً از یک سیم فلزی یا نوار فلزی تشکیل شده‌اند که در صورت افزایش جریان بیش از حد، دمای آنها افزایش می‌یابد و سیم فلزی ذوب می‌شود، که منجر به قطع جریان الکتریکی در مدار می‌شود. این قطع جریان الکتریکی در نتیجه ذوب شدن فیوز، از حرارت و جرقه‌زدایی ناشی از جریان بیش از حد جلوگیری می‌کند و تجهیزات را از خطرات ناشی از این حوادث محافظت می‌کند.
سوئیچ(پوش باتن):
سوئیچ پوش باتن یم کلید الکتریکی است و به دلیل ساختار ساده، استفاده آسان و عملکرد قابل اطمینان، در بسیاری از بخش‌های صنعتی به عنوان یک قطعه کلیدی برای کنترل و عملیات سیستم‌های اتوماسیونی و تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رله :
یکی از مهمترین قطعات تابلو برق رله است رله یک دستگاه الکترومکانیکی است که برای کنترل و کارکرد خودکار در سیستم‌های الکتریکی استفاده می‌شود. اصلی‌ترین وظیفه رله، کنترل یا سوئیچینگ جریان الکتریکی در مدارهای برقی است. رله‌ها معمولاً شامل یک یا چند کلید الکتریکی (کنتاکت) هستند که تحت تأثیر سیگنال‌های الکتریکی یا الکترومغناطیسی قرار می‌گیرند تا مدار را باز یا بسته کنند.
معمولاً رله‌ها دارای ورودی و خروجی‌های مختلفی هستند. ورودی رله می‌تواند از انواع مختلفی از سیگنال‌های الکتریکی یا الکترومغناطیسی شامل ولتاژ، جریان، فشار، دما و … باشد. وقتی که ورودی به شرایط تعیین شده رسید، کنتاکت‌های رله باز یا بسته می‌شوند و اتصال یا قطع جریان الکتریکی در مدار انجام می‌شود. به این ترتیب، رله‌ها به عنوان یک وسیله کنترلی برای اجرای عملیات مختلف در سیستم‌های الکتریکی و الکترومکانیکی، از جمله محافظت از تجهیزات الکتریکی و سیستم‌ها و … استفاده می‌شوند.
بی متال:
بیمتال وسیله ای است که مدار را در صورت اضافه بار الکتریکی، حرارتی قطع می‌کند. بیمتال برای حفاظت موتور در برابر اضافه بار در تابلو برق مورد استفاده قرار می گیرد. تیغه رله‌های اضافه بار معمولاً بسته هستند، به این معنی که تنها در صورتی باز می‌شوند که بار اضافی را تجربه کنند.
کلید کامپکت (MCCB):
کلید MCCB در ایران با عنوان کلید کامپکت یا اتوماتیک نیز شناخته می‌شود. این کلیدها برای محدوده وسیعی از ولتاژ و فرکانس در تابلو برق مورد استفاده قرار می‌گیرند و محدوده جریانی آنها تا 1000 آمپر هم می‌رسد که در برخی مدل‌ها قابل تنظیم است. وظیفه اصلی کلید کامپکت در تابلو برق، محافظت از مدار در برابر اضافه جریان است که این اضافه بار ممکن است به گونه‌های مختلفی مانند اتصال کوتاه نیز صورت گیرد. استفاده از کلیدهای MCCB در تابلوهای برق به عنوان یکی از اصولی‌ترین و موثرترین روش‌های محافظت از مدارها در برابر خطرات اضافه جریان است.
بلوک‌های ترمینال:
بلوک‌های ترمینال یک قطعه اساسی در صنایع الکترونیک و الکتریکی هستند که برای اتصال و نگهداری سیم‌ها و کابل‌ها استفاده می‌شوند. این بلوک‌ها علاوه بر فراهم کردن اتصال الکتریکی، به ایمن‌سازی و ساده‌تر کردن فرآیند نصب و تعمیرات نیز کمک می‌کنند. با استفاده از بلوک‌های ترمینال، اتصال سیم‌ها به یکدیگر و به تجهیزات الکتریکی با کیفیت و استحکام بالا انجام می‌شود.
پنل های پشتی:
این ورقه فلزی که در قسمت پشتی محفظه نصب می‌شود، به عنوان “دین ریل” یا DIN rail شناخته می‌شود. اصطلاح DIN در اینجا به معنی “Deutsches Institut für Normung” یا “مؤسسه استانداردهای آلمان” است. DIN rail یک استاندارد بین‌المللی برای نصب و نگهداری تجهیزات الکتریکی درون تابلو های برق است.
این ورقه فلزی با ابعاد و اندازه استاندارد، حفره‌هایی دارد که به ابعاد مشخصی برای نصب تجهیزات الکتریکی، سوئیچ‌ها، رله‌ها، مدارهای الکتریکی و سایر تجهیزات استاندارد متناسب است. این حفره‌ها به اندازه و ابعادی خاص به منظور قرار گرفتن و نگه داشتن تجهیزات الکتریکی درون کنترل پنل طراحی شده‌اند.
استفاده از DIN railها باعث سهولت و استانداردسازی نصب تجهیزات الکتریکی در تابلو برق می‌شود. این استانداردسازی در نصب تجهیزات، عملکرد بهتر، نگهداری آسان‌تر و افزایش امنیت و قابلیت اطمینان سیستم‌های الکتریکی را فراهم می‌کند.
کلید نشتی جریان(محافظ جان):
کلید RCCB که مخفف Residual Current Circuit Breaker است و با نام دیگر کلید محافظ جان شناخته می‌شود، یک دستگاه مهم در سیستم‌های الکتریکی است. وظیفه اصلی این دستگاه، قطع کردن مدار در صورت تشخیص جریان‌های نشتی به زمین می‌باشد. همچنین، این تجهیز می‌تواند از شوک الکتریکی یا برق گرفتگی ناشی از تماس مستقیم با برق، کاربر را محافظت نماید.
کلید حرارتی(MPCB):
کلید حرارتی MPCB یکی از قطعات محافظ مهم در سیستم‌های برق می‌باشد که به عنوان یکی از بهترین‌ها برای محافظت از دستگاه‌های مکانیکی و برقی و تابلو برق صنعتی شناخته می‌شود. این کلیدها به عنوان کلید محافظ موتور نیز شناخته می‌شوند و دارای ساختاری با بی متال و فیوز مینیاتوری هستند.
اتصال کوتاه و اضافه‌بار دو عاملی هستند که ممکن است باعث آسیب‌دیدگی موتور شوند. با استفاده از کلید حرارتی MPCB این مشکلات می‌توانند به راحتی مدیریت شوند. این کلیدها قادرند به صورت همزمان و در عرض چند میلی‌ثانیه، موتور را در برابر اتصال کوتاه و اضافه‌بار محافظت کنند و از وقوع خسارات جلوگیری نمایند. به این ترتیب، عمر مفید موتورها افزایش می‌یابد و عملکرد بهینه آنها تضمین می‌شود. استفاده از کلید حرارتی MPCB از اهمیت بسیاری برای حفظ ایمنی و عملکرد صحیح تجهیزات الکتریکی برخوردار است، به ویژه در صنایع و سیستم‌هایی که از موتورها استفاده می‌کنند.
کلید مینیاتوری (MCB):
کلید مینیاتوری یا MCB، که به آن فیوز مینیاتوری هم گفته می‌شود، یک نوع تجهیزات محافظتی در سیستم‌های برق می‌باشد. این کلیدها به صورت خودکار و غیرقابل تنظیم عمل می‌کنند و دو وظیفه اصلی را بر عهده دارند:
- محافظت از مدار الکتریکی در برابر جریان بیش از حد مجاز: کلید مینیاتوری برای حفاظت از تجهیزات الکتریکی در برابر جریان‌های بیش از حد مجاز که ممکن است به دلیل خطاهای ناخواسته یا مشکلات در سیستم برقی ایجاد شود، استفاده می‌شود. زمانی که جریان در مدار بیش از حد مجاز تعیین شده افزایش یابد، کلید مینیاتوری به صورت خودکار فعال می‌شود و مدار را از برخورد با جریان‌های بیش از حد محافظت می‌کند.
- محافظت در برابر خطای اتصال کوتاه: این کلیدها همچنین برای محافظت در برابر خطای اتصال کوتاه که ممکن است به علت تماس غیرمجاز بین دو رسانا یا برخورد تجهیزات با یکدیگر ایجاد شود، استفاده می‌شود. زمانی که یک خطای اتصال کوتاه رخ دهد، کلید مینیاتوری به صورت سریع و خودکار مدار را قطع کرده و تجهیزات و مدار را از خطرات احتمالی محافظت می‌کند.
در کل، کلیدهای مینیاتوری از اهمیت بالایی برای ایمنی و عملکرد صحیح سیستم‌های برق برخوردارند و در انواع مختلفی از تجهیزات الکتریکی و سیستم‌های برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تایمر:
تایمرها یکی از اجزای مهم در تابلوهای برق هستند که برای کنترل زمانی فعالیت یا غیرفعالیت دستگاه‌ها و تجهیزات استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها معمولاً شامل یک سری قطعات الکترونیکی هستند که به کمک آنها می‌توان زمان را تنظیم و کنترل کرد.
تایمرها انواع مختلفی دارند از جمله تایمرهای دیجیتال و آنالوگ، تایمرهای مکانیکی، تایمرهای مبتنی بر رله و غیره. هر نوع تایمر ممکن است برای کاربردهای خاصی طراحی شده باشد، مانند روشن و خاموش کردن دستگاه‌ها در زمان‌های مشخص، کنترل سیستم روشنایی، خاموش شدن تجهیزات با تأخیر ، و غیره.
سیم و کابل:
سیم کشی داخلی تابلو برق اصلی‌ترین جزء ایمنی و عملکرد صحیح سیستم برق می‌باشد. با انتخاب مواد با کیفیت، انتخاب سایز و اندازه صحیح سیم‌ها و کابل‌ها، استفاده از برچسب‌ها برای ساده‌تر شدن نصب و تعمیرات ، رعایت استانداردها و انجام بررسی و نظارت مداوم، ایمنی و عملکرد صحیح تابلو برق تضمین می‌شود. این اقدامات از افت ولتاژ، افزایش دما، و خطرات دیگری که ممکن است برای سیستم برقی ایجاد شود، جلوگیری می‌کنند. با اجرای درست این مراحل، می‌توان از عملکرد بهینه و دوام تجهیزات الکتریکی و همچنین کاهش خطرات احتمالی مرتبط با برق اطمینان حاصل کرد.
اما برخی از اصول و استانداردهایی که در تابلو برق‌ها بایستی رعایت شوند عبارت‌اند از:
اتصالات:
اتصالات در سیستم‌های برقی بسیار اهمیت دارند و باید به صورت صحیح و ایمن انجام شوند. استفاده از کابلشو (Cable lugs) یا سرسیم‌های مخصوص (Terminals) و همچنین پیچ و مهره از گزینه های معمول برای اتصال سیم‌ها به شینه انشعاب (Busbar) یا سایر لوازم برقی است.
سایز کابل:انتخاب سایز و اندازه صحیح سیم‌ها و کابل‌ها بسیار اهمیت دارد و باید با جریان مصرفی تجهیزات الکتریکی و طول مسیر سیم‌ها در نظر گرفته شود.
داکت: ابزاری برای مرتب سازی سیم های برق استفاده می شود.داکت‌ها باید به اندازه‌ای خالی باشد که امکان عبور سیم‌ها و کابل‌ها به راحتی فراهم شود و در عین حال، فضای کافی برای جابجایی و تغییر مسیر سیم‌ها در آن فراهم شود. این اقدام همچنین از جلوگیری از برخورد و اتصال سیم‌ها به یکدیگر یا به سایر لوازم و بدنه داکت جلوگیری می‌کند.
وارنیش حرارتی: وارنیش حرارتی یک ماده عایق و مقاوم در برابر دما است که برای پوشش قسمت‌های برقدار و لخت مورد استفاده قرار می‌گیرد تا از تماس آنها با بدنه یا قسمت‌های دیگر سیستم جلوگیری شود.
تجهیزات اندازه گیری:
در تاسیسات برق و تابلوهای برق، علاوه بر ولت‌متر و آمپرمتر که به‌طور معمول استفاده می‌شوند، دستگاه‌های دیگری نیز برای اندازه‌گیری و نظارت بر پارامترهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از پرکاربردترین لوازم اندازه‌گیری در تابلوهای برق عبارتند از:
وات‌متر (Wattmeter): برای اندازه‌گیری توان فعال یا واقعی در مدارهای AC استفاده می‌شود.
کسینوس‌فی‌متر (Power Factor Meter): برای اندازه‌گیری کسینوس فاز بین ولتاژ و جریان در مدارهای AC استفاده می‌شود که به اندازه‌گیری توان تصحیح‌شده (توان مؤثر) کمک می‌کند.
توالی‌سنج (Sequencer): برای کنترل توالی روشنایی و خاموشی تجهیزات مختلف در تابلوهای برق استفاده می‌شود.
دورسنج (Tachometer): برای اندازه‌گیری سرعت چرخشی موتورها و دستگاه‌های مکانیکی استفاده می‌شود.
وارمتر (Voltmeter): برای اندازه‌گیری ولتاژ در مدارهای AC یا DC استفاده می‌شود.
سنکروسکوپ (Synchroscope): برای همگام‌سازی تولید برق از ژنراتورهای مختلف یا تعیین وضعیت هم‌فاز بودن چندین منبع تولید برق استفاده می‌شود.
همه این دستگاه‌ها در تاسیسات برق برای اندازه‌گیری، کنترل و نظارت بر وضعیت و عملکرد تجهیزات برقی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به منظور اطمینان از عملکرد بهینه و ایمنی سیستم‌های برقی اساسی هستند.